شاتون زدن موتور سیکلت نوعی اصطلاح است و زمانی از این اصطلاح استفاده میکنند که بین شاتون و میل لنگ یا پین لنگ خلاصی ایجاد شود و سر و صدای زیادی را به دنبال دارد. شاتون زدن، نیروی وارده به میل لنگ را نیز کاهش میدهد.
وقتی که شاتون زده میشود در دورهای آرام و در زمانی که به موتور سیکلت گاز داده نمیشود، صدای تق تق میشنوید و هنگام افزایش دور و افزایش گاز این صدا قطع شده و اصطلاحا گفته میشود که موتور سیکلت شاتون زده است.
در این محتوا آریاسیکلت علاوه بر بررسی این مشکل، علل بروز آن و راههای تعمیر این مشکل میپردازیم. تا موتور سواران محترم در صورت مواجهه با آن بتوانند بهترین تصمیم و اقدامات را انجام دهند.
شاتون زدن موتور سیکلت چیست؟
وقتی قصد شناخت مشکل شاتون زدن موتور سیکلت را دارید، باید به طور کلی با چیستی شاتون موتور سیکلت هم آشنا شوید که نیروی حاصل از پیستون را به میل لنگ انتقال میدهد. این قطعه به وسیله پین لنگ به میل لنگ که قطعهای استوانهای با دو محور است وصل شده و نیروی به دست آمده را به قسمتهای دیگر موتور انتقال میدهد.
این قطعه از آلیاژ سخت آلومینیوم، چدن یا فولاد سخت تشکیل شده است که از مقاومت بسیار بالایی برخوردار بوده و در برابر نوسانات مختلف آسیب نمیبیند. جنس شاتون به عوامل مختلف بستگی دارد. عواملی مثل: حجم سیلندر، تعداد سیلندرها، وزن، قدرت پیشران و… همه و همه میتوانند تعیین کننده جنس شاتون موتور سیکلت باشند.
علت خرابی شاتون زدن موتور سیکلت
علل و عوامل مختلفی وجود دارند که باعث شاتون زدن موتور سیکلت میشوند. درست است که این قطعه در موتور، جنس فولادی و سخت دارد و کاملاً مقاوم است، اما در برخی از مواقع میتواند دچار خرابی و آسیب شود که علل آن را در ادامه به تفصیل بررسی میکنیم.
تصادفات شدید
شاتون موتور سیکلت میتواند در اثر تصادفات شدید دچار شکستگی یا خرابی شود. به خصوص اگر تصادف در قسمت جلو رخ دهد، شاتون موتور سیکلت ضربه بسیار شدیدتری را متحمل شده و آسیب میبیند.
کیفیت پایین قطعه مورد نظر
در صورتی که شاتون موتور سیکلت کیفیت بالایی نداشته باشد، به سرعت خراب شده و کارایی خوبی از خود ارائه نمیدهد. به همین علت هنگام خرید این قطعه حتماً باید به استانداردها و کیفیت قطعه توجه کنید و از یک مرجع فروش معتبر خریدتان را انجام دهید.
تنظیم نادرست
شاتون موقع نصب باید به درستی تنظیم شود و وقتی که اتصالات میل و پیستون به صورت صحیح انجام نشود، باعث ایجاد مشکل در عملکرد شاتون موتور سیکلت خواهد شد.
دنده معکوس در سرعتهای بالا
جالب است بدانید که کاهش دنده در سرعتهای بالا نیز، باعث آسیب به قسمتهای دیگر موتور سیکلت میشود و شاتون زدن موتور سیکلت را به دنبال دارد.
ضربات شدید پیستون به شاتون
در صورتی که احتراق غیر عادی یا زودرس در سیلندر اتفاق بیفتد، پیستون ضربات شدیدی را به شاتون وارد کرده که این اتفاق موجب شکستگی شاتون و آسیب جدی آن میشود.
شمع نامناسب
شمعها دارای انواع مختلفی هستند و روی هر موتور سیکلت باید شمع مخصوص آن را نصب کنید. به صورت کلی میتوان گفت که اگر یک موتور سیکلت شمع پایه کوتاه دارد، نمیتوان از شمع پایه بلند برای آن استفاده کرد. پس وقتی که شمع به اشتباه نصب شود امکان شکستن شاتون و سوراخ شدن پیستون وجود دارد.
فیلرگیری اشتباه
فیلرها از خود صداهایی تولید میکنند که میتوانید با آچار فیلر، فیلرها را تنظیم کرده و صدا را قطع کنید. این کار توسط تعمیرکار انجام میشود. اما تعمیرکاران با کمک آچار فیلر این کار را انجام نمیدهند و سوپاپها ممکن است که به صورت کامل بسته نشوند.
بسته نشدن کامل سوپاپها هنگام تراکم سوخت یا خروج دود از محفظه باعث بروز مشکلات مختلف میشود و یکی از این مشکلات خرابی شاتون موتور سیکلت میباشد.
ایجاد مشکل در روانکاری سیستم
قطعات متحرک در موتور سیکلت باید به درستی روانکاری شوند تا هیچ اختلالی در روند عملکرد آنها رخ ندهد. وقتی که شاتون به درستی روانکاری نشود دچار خرابی شده و شاتون زدن موتور سیکلت رخ میدهد.
استفاده از روغنهای نامناسب
استفاده از روغنهای نامناسب و نامرغوب به جای کم کردن اصطکاک، باعث بیشتر شدن اصطکاک شده و وقتی که اصطکاک بین قطعات موتور افزایش پیدا کند، دمای شاتون افزایش پیدا کرده و آیت قطعه ذوب شده و حرارت بالا باعث نرمی و آسیب به شاتون میشود.
تعمیر شاتون موتور سیکلت
بعد از مواجهه با مشکل شاتون زدن موتور سیکلت باید به سراغ تعمیر آن بروید. زیرا این مشکل بسیار حائز اهمیت است و در صورتی که رخ دهد باید هرچه سریعتر برطرف شود. به صورت کلی بعد از شاتون زدن حتماً باید قطعه جدید جایگزین شود که قطعه شاتون متشکل از شاتون، ساچمه و پین لنگ است که به صورت کامل و با این پک فروخته میشود.
تعویض و جایگزینی این قطعه نیازمند دقت بالایی بوده و حتماً باید توسط تراشکار و با کمک دستگاههای خاص انجام شود تا مشکلی در روند نصب شاتون به وجود نیاید.
انواع شاتون موتور سیکلت
شاتون موتور سیکلت انواع مختلفی داشته که در ادامه به این موارد میپردازیم:
-
شاتون سدیمی
این شاتون حاوی نمک و سدیم بوده و برای قدرتهای تولیدی کم قابل استفاده است. در صورت داغ شدن بیش از اندازه این قطعه، به راحتی با روانکاری روغن میتوان آن را خنک کرد. زیرا نمک موجود در این قطعه گرمای زیاد را دفع میکند.
-
شاتون بلند
در موتور سیکلتهایی که ارتفاع سیلندر آنها از انجینهای معمولی بیشتر باشد، از شاتون بلند استفاده میشود که قدرت بسیار بالایی را تولید میکند. همین امر باعث رفتن پیستون به بالاترین حد شده و در نهایت سوخت تراکم بیشتری دارد.
-
شاتون کوتاه
موتور سیکلتهای اسپرت و نیمه اسپرت دارای شاتون کوتاه هستند که وجود شاتون کوتاه در این موتور سیکلتها نمادی از سرعت بالای آنها میباشد.
کلام پایانی
وجود قطعه شاتون در موتور سیکلت بسیار تاثیرگذار است و نیروی تولید شده توسط پیستون سیلندر را به میل لنگ میرساند و میل لنگ نیرو را به صورت دورانی به قطعه دیگر منتقل میکند.
این قطعه با وجود کارایی بالایی که دارد، ممکن است گاهی اوقات دچار آسیب شود که در این موقعیت اصطلاحا شاتون زدن موتور سیکلت اتفاق میافتد. در مواجهه با این اتفاق باید اقدامات لازم جهت عیب یابی و تعمیر را انجام دهید.